kaliwat sa tawo
Kung wala nimu masabti pa ug giunsa pagbuhat ang tawo, ikaw magalibug kung kanus-a kita namugna kay nahisulat sa bibliya ang kaliwat ni Adan 6,000 ka tuig pa dinhi sa kalibutan, apan ang mga eksperto karun naka diskobre nga milyon katuig na ang tawo nagpuyo.
Arun masabtan nato pag-ayo atong pagatuohan ang mga giya nga nasulat sa bibliya nga nagaingon:
"Sukad nabuhat sa Dios ang kalibotan tin-aw kaayo nga nakita diha sa mga butang nga gibuhat sa Dios ang iyang dili makita nga mga kinaiya nga mao ang iyang gahom nga walay kataposan ug ang iyang pagkadios. Busa wala na silay ikapangatarongan." - Rom. 1:20.
Kini nagpasabot nga ang mga butang atong nakita maoy makasulti kung giunsa pagbuhat sa Dios ang tanang binuhat. Ug gani daghang nadiskobre nga mga kabilin sa karaang mga tawo kaniadto nga nag edad na ug pipila ka milyon ka tuig. Gamet ang mga bag-ong kahimanan sa atong henirasyon karun ilang nakwenta ang edad sa maong kabilin nga dugay na diay sila kaayo nanimoyo dinhi. Pero ngano man nga ang bibliya nagasulti man nga naa sa 6,000 katuig pa ang kaliwat sa tawo hangtud karun?
Ug mao kini ang estorya nga akong nasabtan.
Sa dihang gihimo sa Dios ang mga planeta sa kawanangan sama ra kini sa paghimo ug dagkung proyekyo sa atong lugar nga nagkinahanglan ug magdumala nga tawo. Ug ang mga tawo nga magpahiluna ani kinahanglan maalamon arun mulambo ug magamet ang proyekto hangtud sa kahangturan. Mao nga ang tawo nga iyang binuhat sama sa Dios nga maalamon ug dili sama sa mga ungoy nga dili makahimo pagdumala niini. Ang tawo adunay abilidad sa pagpalambo ug paghimug bag-ong mga butang gikan niini pagabot sa panahon.
Sa sinugdan, sa pagkakompleto na ang kalibutan sa tanang gikinahanglan sa tawo arun mabuhi, dinhi nagmugna ang Dios ug tawo nga sama sa iyang hitsura ug abilidad, milyon na katuig ang nilabay. Sila maoy mga kaliwat sa Dios nga ginatawag nya ug mga anak sa Dios.
Unya miingon na usab ang Dios, “Buhaton nato ang tawo sama sa atong dagway. Sila maoy magbuot sa mga isda, sa mga langgam, sa mga kahayopan ug sa tanang ihalas nga mananap.” 27Busa gibuhat sa Dios ang tawo, lalaki ug babaye, sama sa iyang dagway. 28Ug gipanalanginan sila sa Dios nga nag-ingon, “Panganak kamog daghan ug lukpa ang kalibotan sa inyong mga liwat ug dumalaha ang kalibotan. Kamoy magbuot sa mga isda ug sa mga langgam ug sa tanang ihalas nga mananap.” 29Unya miingon ang Dios, “Gihatag ko kaninyo ang tanang matang sa tanom nga may binhi ug ang tanang bunga sa kahoy aron inyong kan-on. 30Gihatag ko usab sa tanang ihalas nga mananap ug sa kalanggaman ang mga tanom nga lunhaw aron ilang kan-on.” Ug nahimo kini. 31Nakita sa Dios nga maayo gayod ang tanan nga iyang gibuhat ug nalipay kaayo siya. Milabay na usab ang kagabhion ug miabot ang kabuntagon. Ug kadto mao ang ikaunom nga adlaw. - Gen. 1:26-31
Kining mga unang tawo wala kini nya pagadid-e sa buot nilang buhaton ug pagakan-on ug ang tanan iyang gihatag arun sila mosanay ug magdumala sa kalibutan.
Paglabay sa milyon na katuigan atong masabtan kung unsa na ang ilang pagkabutang ug hitsura. Kung kita nilambo ug naka imbento ug mga katingalahang teknolohiya sulod lamang sa 2,000 ka tuig unsa pakaha sila nga nanimuyo sa labing pinaka dugay nga panahon. Ug gani daghan tag madunggan karun nga adunay mga gamhanang tawo na ginatawag ug alien nga makita sa uban. Kini nga kahibalo nagabutyag usab nga daghan kanila ang nanimoyo na sa kawanangan ug giilang gamhanan ug giilang mga dios.
Sumala sa atong mga na diskobring mga gamet ug mga bukog, dili nato ikalimud nga tinuod gayud ang ilang kapanahonan. Sama niining akong gipakita sa ubos:
Arun masabtan nato pag-ayo atong pagatuohan ang mga giya nga nasulat sa bibliya nga nagaingon:
"Sukad nabuhat sa Dios ang kalibotan tin-aw kaayo nga nakita diha sa mga butang nga gibuhat sa Dios ang iyang dili makita nga mga kinaiya nga mao ang iyang gahom nga walay kataposan ug ang iyang pagkadios. Busa wala na silay ikapangatarongan." - Rom. 1:20.
Kini nagpasabot nga ang mga butang atong nakita maoy makasulti kung giunsa pagbuhat sa Dios ang tanang binuhat. Ug gani daghang nadiskobre nga mga kabilin sa karaang mga tawo kaniadto nga nag edad na ug pipila ka milyon ka tuig. Gamet ang mga bag-ong kahimanan sa atong henirasyon karun ilang nakwenta ang edad sa maong kabilin nga dugay na diay sila kaayo nanimoyo dinhi. Pero ngano man nga ang bibliya nagasulti man nga naa sa 6,000 katuig pa ang kaliwat sa tawo hangtud karun?
Ug mao kini ang estorya nga akong nasabtan.
Sa dihang gihimo sa Dios ang mga planeta sa kawanangan sama ra kini sa paghimo ug dagkung proyekyo sa atong lugar nga nagkinahanglan ug magdumala nga tawo. Ug ang mga tawo nga magpahiluna ani kinahanglan maalamon arun mulambo ug magamet ang proyekto hangtud sa kahangturan. Mao nga ang tawo nga iyang binuhat sama sa Dios nga maalamon ug dili sama sa mga ungoy nga dili makahimo pagdumala niini. Ang tawo adunay abilidad sa pagpalambo ug paghimug bag-ong mga butang gikan niini pagabot sa panahon.
Sa sinugdan, sa pagkakompleto na ang kalibutan sa tanang gikinahanglan sa tawo arun mabuhi, dinhi nagmugna ang Dios ug tawo nga sama sa iyang hitsura ug abilidad, milyon na katuig ang nilabay. Sila maoy mga kaliwat sa Dios nga ginatawag nya ug mga anak sa Dios.
Unya miingon na usab ang Dios, “Buhaton nato ang tawo sama sa atong dagway. Sila maoy magbuot sa mga isda, sa mga langgam, sa mga kahayopan ug sa tanang ihalas nga mananap.” 27Busa gibuhat sa Dios ang tawo, lalaki ug babaye, sama sa iyang dagway. 28Ug gipanalanginan sila sa Dios nga nag-ingon, “Panganak kamog daghan ug lukpa ang kalibotan sa inyong mga liwat ug dumalaha ang kalibotan. Kamoy magbuot sa mga isda ug sa mga langgam ug sa tanang ihalas nga mananap.” 29Unya miingon ang Dios, “Gihatag ko kaninyo ang tanang matang sa tanom nga may binhi ug ang tanang bunga sa kahoy aron inyong kan-on. 30Gihatag ko usab sa tanang ihalas nga mananap ug sa kalanggaman ang mga tanom nga lunhaw aron ilang kan-on.” Ug nahimo kini. 31Nakita sa Dios nga maayo gayod ang tanan nga iyang gibuhat ug nalipay kaayo siya. Milabay na usab ang kagabhion ug miabot ang kabuntagon. Ug kadto mao ang ikaunom nga adlaw. - Gen. 1:26-31
Kining mga unang tawo wala kini nya pagadid-e sa buot nilang buhaton ug pagakan-on ug ang tanan iyang gihatag arun sila mosanay ug magdumala sa kalibutan.
Paglabay sa milyon na katuigan atong masabtan kung unsa na ang ilang pagkabutang ug hitsura. Kung kita nilambo ug naka imbento ug mga katingalahang teknolohiya sulod lamang sa 2,000 ka tuig unsa pakaha sila nga nanimuyo sa labing pinaka dugay nga panahon. Ug gani daghan tag madunggan karun nga adunay mga gamhanang tawo na ginatawag ug alien nga makita sa uban. Kini nga kahibalo nagabutyag usab nga daghan kanila ang nanimoyo na sa kawanangan ug giilang gamhanan ug giilang mga dios.
Sumala sa atong mga na diskobring mga gamet ug mga bukog, dili nato ikalimud nga tinuod gayud ang ilang kapanahonan. Sama niining akong gipakita sa ubos:
Usa ka hinulma nga kabilin nadiskobrihan nga adunay pangidaron nga 250,000-katuig sukad paghimo. Gituohan nga kini ebidensya nga adunay laing matang sa tawo nga nitungha sa kalibutan. Kining misteryoso nga butang nadiskobre sa Communist Romania niadtong 1973 ug nga wala mabalita sa publiko niadtong mga tuiga matud pa sa CEN. Sa pagtesting sa maong butang nigawas nga hinimo sa 12 ka matang sa puthaw ug 90% niini aluminum. Ang unang resulta sa pagtataw gipamatud-an sa usa ka laboratory didto sa Lausanne, Switzerland, matud pa sa CEN nga balita. Ang maong aluminum nagasukod sa 0.20m taas x 0.125m lapad x 0.07m kabaga. Ang pinaka-katingalahan kay kini murag hinimo nga pesa para sa labing complikadong sestima na makinarya.
Ang pinaka completong bukog sa karaang tawo nga nadiskobre sa Afrika ug nakwenta nga 1.5 milyon na ka tuig ang pangidaron.
Hinimo ba kini sa tawo bilyon na katuig ang nakalabay?!
Niadtong tuig 1972, ang French factory nag import ug Uranium nga bato gikan sa Oklo, sa Gabon Afrika. Human susiha ang maong bato, nakuratan sila sa ilang nahibaw-an nga kini ginamet na daan. Nagtawag silag mga experto sa nagkalain-laing nasud arun sa pag imbestiga niini ug unya ila nahibaw-an nga ang lugar diin nakuha ang maong bato usa ka pinaka dakung planta sa nuclear reactor. Kini nabuhat 1.8 mlyon ka tuig na ang nilabay ug nag-andar sulod sa 500,00 ka tuig na. Labaw pa sa tanan, ang mga eksperto nagatuo nga kaning plantaha maoray multicellular na makinarya nga nabuhat pa dinhi sa kalibutan.
Niadtong tuig 1972, ang French factory nag import ug Uranium nga bato gikan sa Oklo, sa Gabon Afrika. Human susiha ang maong bato, nakuratan sila sa ilang nahibaw-an nga kini ginamet na daan. Nagtawag silag mga experto sa nagkalain-laing nasud arun sa pag imbestiga niini ug unya ila nahibaw-an nga ang lugar diin nakuha ang maong bato usa ka pinaka dakung planta sa nuclear reactor. Kini nabuhat 1.8 mlyon ka tuig na ang nilabay ug nag-andar sulod sa 500,00 ka tuig na. Labaw pa sa tanan, ang mga eksperto nagatuo nga kaning plantaha maoray multicellular na makinarya nga nabuhat pa dinhi sa kalibutan.
Pipila lamang kini na mga kabilin ang akong mapakita tungod sa kadaghan, apan atong mabalansi nga kining mga butanga dili nag-gikan sa ordinaryong pagkaporma sa kayutaan, tungod ky kini nga elemento nagkinahanglan pa ug bag-ong kahimanan para mabuhat o maumol. Sa kaliwatan ni Adan kaniadto walapay abilidad sa paghimo niini kundili karun pa lamang sa atong kapanahunan.
Arun dili mo malibug bahin sa kaliwatan sa tawo, angay ninyo mahibaw-an nga ang unang tawo gibuhat panahon sa milyon-milyong katuigan na ang nanglabay, apan si Adan bag-ohay pa lang niadtong tuig 6,000 pa ang nilabay. Nga sa ato pa, daghan na ang mga tawo ug syudad sa pagbuhat ni Adan ug sila ang laing bag-ong tawo nga nabuhat.
Gibuhat sa Dios ang ikaduhang tawo babaye ug lalaki ug gihinganlan sila nya ug Adan.
kini ang talaan sa mga kaliwat ni Adan. Ang tawo gibuhat sa Dios sama kaniya. 2Gibuhat niya sila nga lalaki ug babaye ug gipanalanginan niya sila ug ginganlan niyag “Tawo.” - Gen 5:1
Kini nga tawo nga lalaki sa paghimo nya niya walay kahibalo ug inosenti. Mao nga nagahimo ang Dios ug lugar sa Eden arun siya malain ug puyo halayo sa daang mga tawo ug dili makakat-on sa mga naandang binuhatan. Sa wala pa siya nya gibalhin didto, gihimuan pa sa Dios ug mga tanaman ang maong lugar arun iyang pagakan-on ug mga suba sa tubig arun dunay mainom. Human niini, gibalhin ang maong tawong lalaki sa garden apan nakita sa Dios nga siya nag-inusara uban sa mga tanaman busa naghimo and Dios ug laing mga mananap ug kalanggaman arun iyang makauban. Ug dayun gihimuan na usab siya ug tawong babaye arun makatabang sa iyang buluhaton sa garden ug pag atiman sa sulod niini.
Unya miingon ang Ginoong Dios, “Dili maayo nga mag-inusara ang tawo. Himoan ko siyag kauban ug katabang nga angay kaniya.” 19Busa giumol niya gikan sa yuta ang tanang mananap ug langgam ug gidala niya sila ngadto sa tawo aron iyang nganlan. Bisag unsa ang ingalan sa tawo sa matag usa kanila mao na ang ngalan niini. 20Busa ginganlan sa tawo ang tanang kahayopan ug ang mga langgam ingon man ang ihalas nga mga mananap. Apan wala siyay nakit-an nga angayng ikauban ug katabang. - Gen. 2:18-20
Estrikto kaayo ang Dios nila ug gibawalan sila sa pagkahibalo sa unsay maayo o dili maayo. Dili gusto ang Dios nga sila mapariha sa daang mga tawo nga nanimoyo sa kahibalo ug kadautan sa dugay ng panahon. Kini nga kahibalo iyang gitago kanila ni Adan arun dili sila mahimong maalamon. Gusto lang sa Dios nga sila magpabilin nga inosenti ug dili makahimug dautan sama sa gamay pang bata.
Apan sulod sa garden adunay usa ka nilalang nga nagabantay kanila. Gisulti niya ang tanang tinago sa Dios mahitungod sa mga tawo kung unsay maayo ug unsay dautan. Gitintal niya si Eva sa pag angkon sa maong kamatuoran tungod kay sa oras nga sila mahibalo niini mapariha sila kanila nga mga dios o mga nahiunang mga tawo. Gipaibug sa nilalang ngadto kang Eva ang mga butang nga makaibug sa mata, makaibug sa unod, ug nga siya makapasigarbo niini. Ug tungod kay kini bag-o sa iyang panan-aw hilabihan pagkaibug ni Eva niini ug iya kini gidawat ug didto nya nahibawan ang tanan. Sa samang paagi iya usab kini gihatag sa iyang bana ug silang duha nahigmata kung unsay mga panghitabo sapalibot nga ilang gipuy-an.
Miingon ang bitin, “Dili tinuod nga mamatay kamo! 5Gisulti kini sa Dios kaninyo kay nasayod man gud siya nga kon mokaon kamo niini, maabli ang inyong salabotan ug mahisama kamo kaniya nga nasayod unsay maayo ug unsay daotan.” - Gen 3:4
Human niining hitaboa, ang Dios na dismaya sa pagpadayon ug tago kanila sulod sa garden. Mao nga gipalayas niya sila sa garden ug didto gipapuyo kauban sa daghang mga panon. Si Cain ang unang produkto sa ilang kahibalo mahitungod sa garbo ug maoy hinungdan nga iya gipatay iyang igsuon nga si Abel tungod sa iyang pagkaseloso. Ang ingon niini nga tawo ang pinaka kontra sa Dios mao nga gipalayas niya si Cain sa lugar ni Adan uban sa bug-at nga silot nga mao ang tunlo. Ug si Cain nanimoyo sa lugar sa Hebreo ug didto nakakaplag siya sa iyang asawa ug misanay.
Ug si Cain mipahilayo sa Ginoo ug mipuyo sa yuta nga ginganlag Nod sa silangan sa Eden. 17Si Cain nakighilawas sa iyang asawa. Nanamkon ang iyang asawa ug nanganak ug batang lalaki nga ginganlan nilag Enoc. Unya nagtukod si Cain ug siyudad nga ginganlan niyag Enoc agig pasidungog sa iyang anak- Gen.4:16-17
Aning puntuha atong masabtan nga ang kaliwat ni Adan maoy mga bag-ong tawo sa kalibutan ug ang kaliwat sa asawa ni Cain maoy mga daan na nga katawhan sa kalibutan.
Mao kini ang mga kaliwat ni Adan, sugud sa iyang anak sa laing baye nga si Seth:
2. Enos - anak ni Seth
3. Cainan - anak ni Enos
4. Mahalaleel - anak ni Cainan
5. Jared - anak ni Mahalaleel
6. Enoch - anak ni Jared
7. Methuselah - anak ni Enoch
8. Lamech - anak ni Methuselah
9. Noah - anak ni Lamech, ang naghimu sa dakung arka.
Sa siyam ka henirasyon ni Adan sila midaghan ug nahisagol na sa karaang mga tawo nga ginatawag ug mga anak sa Dios. Ang mga anak nga babaye sa kaliwat ni Adan gipangawasa na sa karaang mga tawo nga ginatawag ug anak sa Dios, kutob sa naay mapilian nila dili gayud sila makabalibad tungod ky mga bangiitan ug inila ang mga kaliwat sa mga anak sa Dios.
Niadtong panahona daghan na ang mga tawo sa kalibotan ug maanyag ang ilang mga anak nga babaye. Nakita kini sa pipila ka langitnong mga binuhat ug gipangasawa nila ang ilang nagustohan. - Gen.6:1-2
Ang mga inilang tawo nga kaliwat sa Dios mao ang mga karaang tawo sa kalibutan, lahi-lahi ang ilang mga panagway ug gani ang uban kanila mga higante. Sumala sa nadeskobre karun sa atong mga eksperto, ang uban kanila mga tag-as ug ulo nga maoy naghari sa mga datung kanasuran sama sa Ehipto. Mga maalamon ug mga berdugo sa kayutaan. Daghang mga karaang libro ang nagsulat bahin aning kaliwata sa tawo nga atong makita karun, ug gani karaan pa ang maong libro sa kaliwat ni Adan.
Niadtong mga adlawa ug bisan pa gani sa misunod nga panahon, dihay mga higante sa kalibotan. Sila mga anak sa mga babaye nga sama nato ug sa mga langitnong binuhat. Sila mao ang mga bayani ug mga bantogang tawo sa karaang panahon. - Gen.6:4
Tungod sa pagkalyap na sa labihang kadautan sa mga tawo, nag desisyon ang Dios sa pagpapas kanila pinaagi sa dakung baha sa tibuok kalibutan. Walay naka ikyas niadto bisan pa ang mga heganti kundili ang pamilya lamang ni Noe nga kaliwat ni Adan. Ang tanang wala makasakay sa arka ni Noe nangamatay tungod ky niabot sa 5 ka bulan ang tubig wala pa nihubas ug nilapas ang tubig ug 7 ka metros sa pinakataas nga kabukiran. Mao kadto ang pinakadakung trahedya nga nahitabo sa tanang kapanahonan sa tawo. Kung aduna man gani nabuhi pa nga uban kaliwatan sila siguro nga nakapuyo na sa kawanangan.
Ang tubig milapaw ug mga pito ka metros sa tumoy sa kabukiran. 21Busa nangamatay ang tanang may kinabuhi: ang mga langgam, mga kahayopan, ang tanang gagmayng mananap ug ang tanang tawo. 22Ang tanang binuhat nga may gininhawa nga nagpuyo sa yuta nangamatay. 23Gipuo sa Ginoo ang tanang may kinabuhi sa ibabaw sa kalibotan: ang mga tawo, ang mga kahayopan, ang tanang gagmayng mananap ug mga langgam. Si Noe lamang ug ang iyang mga kauban didto sa arka ang wala mamatay. 24Ang lunop misugod paghubas human sa 150 ka adlaw. - Gen. 7:20-24
Human sa baha nahimugso ang bag-ong mga kaliwat sa linya ni Noe. Ug sila misanay ug mikuyanap sa nagkalain-laing suok sa kalibutan nga usa lamang ang inistoryahan. Ang ilang sitwasyon nahisama sa bag-ong mga binuhat kaniadto sa sinugdan. Ug sila gimanduan sa Dios sa pag sanay ug pagpuno sa kalibutan.
Sa sinugdan may usa lamang ka pinulongan sa tibuok kalibotan. Gen.11:1
Apan samtang sila nagpaingon sa lugar sa sidlakan nausob ilang mga huna-huna ug gisupak nila ang mando sa Dios. Dili sila gusto magkabulag-bulag mao nga naghimo sila ug dakung tore arun ilang timaan sa maong lugar ug maghiusa. Ug gisilutan sila sa Dios pinaage sa pagusab sa ilang sinultian arun dili sila magkasinabot. Dinhi nagsugud ang paggawas sa daghang mga sinultian ug ang mga tawo nagkatibulaag sa tanang dapit sa kalibutan.
Busa manganaog kita ug libogon ta ang ilang pinulongan aron dili sila magkasinabtanay.” 8Busa gipatibulaag sila sa Ginoo sa tibuok kalibotan ug mihunong sila pagtukod sa siyudad. 9Babel ang ngalan sa siyudad kay didto gilibog man sa Ginoo ang pinulongan sa tanang tawo ug gikan didto gipatibulaag niya sila sa tibuok kalibotan. - Gen.11:7-9
Ako nagatuo nga sa pagkanaug sa mga Dios dinhi sa yuta arun paglibog sa mga tawo sa sinultian mao ang pagsagol kanila sa nagkalain-laing kaliwatan sa dios sama sa atong mga kaliwatan karun nga Insik, Indyano, Afrikano, Filipino, ug uban pa. Daghan na ang mga sinultian ug adunay nagkalain-laing mga panagway.
Arun dili mo malibug bahin sa kaliwatan sa tawo, angay ninyo mahibaw-an nga ang unang tawo gibuhat panahon sa milyon-milyong katuigan na ang nanglabay, apan si Adan bag-ohay pa lang niadtong tuig 6,000 pa ang nilabay. Nga sa ato pa, daghan na ang mga tawo ug syudad sa pagbuhat ni Adan ug sila ang laing bag-ong tawo nga nabuhat.
Gibuhat sa Dios ang ikaduhang tawo babaye ug lalaki ug gihinganlan sila nya ug Adan.
kini ang talaan sa mga kaliwat ni Adan. Ang tawo gibuhat sa Dios sama kaniya. 2Gibuhat niya sila nga lalaki ug babaye ug gipanalanginan niya sila ug ginganlan niyag “Tawo.” - Gen 5:1
Kini nga tawo nga lalaki sa paghimo nya niya walay kahibalo ug inosenti. Mao nga nagahimo ang Dios ug lugar sa Eden arun siya malain ug puyo halayo sa daang mga tawo ug dili makakat-on sa mga naandang binuhatan. Sa wala pa siya nya gibalhin didto, gihimuan pa sa Dios ug mga tanaman ang maong lugar arun iyang pagakan-on ug mga suba sa tubig arun dunay mainom. Human niini, gibalhin ang maong tawong lalaki sa garden apan nakita sa Dios nga siya nag-inusara uban sa mga tanaman busa naghimo and Dios ug laing mga mananap ug kalanggaman arun iyang makauban. Ug dayun gihimuan na usab siya ug tawong babaye arun makatabang sa iyang buluhaton sa garden ug pag atiman sa sulod niini.
Unya miingon ang Ginoong Dios, “Dili maayo nga mag-inusara ang tawo. Himoan ko siyag kauban ug katabang nga angay kaniya.” 19Busa giumol niya gikan sa yuta ang tanang mananap ug langgam ug gidala niya sila ngadto sa tawo aron iyang nganlan. Bisag unsa ang ingalan sa tawo sa matag usa kanila mao na ang ngalan niini. 20Busa ginganlan sa tawo ang tanang kahayopan ug ang mga langgam ingon man ang ihalas nga mga mananap. Apan wala siyay nakit-an nga angayng ikauban ug katabang. - Gen. 2:18-20
Estrikto kaayo ang Dios nila ug gibawalan sila sa pagkahibalo sa unsay maayo o dili maayo. Dili gusto ang Dios nga sila mapariha sa daang mga tawo nga nanimoyo sa kahibalo ug kadautan sa dugay ng panahon. Kini nga kahibalo iyang gitago kanila ni Adan arun dili sila mahimong maalamon. Gusto lang sa Dios nga sila magpabilin nga inosenti ug dili makahimug dautan sama sa gamay pang bata.
Apan sulod sa garden adunay usa ka nilalang nga nagabantay kanila. Gisulti niya ang tanang tinago sa Dios mahitungod sa mga tawo kung unsay maayo ug unsay dautan. Gitintal niya si Eva sa pag angkon sa maong kamatuoran tungod kay sa oras nga sila mahibalo niini mapariha sila kanila nga mga dios o mga nahiunang mga tawo. Gipaibug sa nilalang ngadto kang Eva ang mga butang nga makaibug sa mata, makaibug sa unod, ug nga siya makapasigarbo niini. Ug tungod kay kini bag-o sa iyang panan-aw hilabihan pagkaibug ni Eva niini ug iya kini gidawat ug didto nya nahibawan ang tanan. Sa samang paagi iya usab kini gihatag sa iyang bana ug silang duha nahigmata kung unsay mga panghitabo sapalibot nga ilang gipuy-an.
Miingon ang bitin, “Dili tinuod nga mamatay kamo! 5Gisulti kini sa Dios kaninyo kay nasayod man gud siya nga kon mokaon kamo niini, maabli ang inyong salabotan ug mahisama kamo kaniya nga nasayod unsay maayo ug unsay daotan.” - Gen 3:4
Human niining hitaboa, ang Dios na dismaya sa pagpadayon ug tago kanila sulod sa garden. Mao nga gipalayas niya sila sa garden ug didto gipapuyo kauban sa daghang mga panon. Si Cain ang unang produkto sa ilang kahibalo mahitungod sa garbo ug maoy hinungdan nga iya gipatay iyang igsuon nga si Abel tungod sa iyang pagkaseloso. Ang ingon niini nga tawo ang pinaka kontra sa Dios mao nga gipalayas niya si Cain sa lugar ni Adan uban sa bug-at nga silot nga mao ang tunlo. Ug si Cain nanimoyo sa lugar sa Hebreo ug didto nakakaplag siya sa iyang asawa ug misanay.
Ug si Cain mipahilayo sa Ginoo ug mipuyo sa yuta nga ginganlag Nod sa silangan sa Eden. 17Si Cain nakighilawas sa iyang asawa. Nanamkon ang iyang asawa ug nanganak ug batang lalaki nga ginganlan nilag Enoc. Unya nagtukod si Cain ug siyudad nga ginganlan niyag Enoc agig pasidungog sa iyang anak- Gen.4:16-17
Aning puntuha atong masabtan nga ang kaliwat ni Adan maoy mga bag-ong tawo sa kalibutan ug ang kaliwat sa asawa ni Cain maoy mga daan na nga katawhan sa kalibutan.
Mao kini ang mga kaliwat ni Adan, sugud sa iyang anak sa laing baye nga si Seth:
2. Enos - anak ni Seth
3. Cainan - anak ni Enos
4. Mahalaleel - anak ni Cainan
5. Jared - anak ni Mahalaleel
6. Enoch - anak ni Jared
7. Methuselah - anak ni Enoch
8. Lamech - anak ni Methuselah
9. Noah - anak ni Lamech, ang naghimu sa dakung arka.
Sa siyam ka henirasyon ni Adan sila midaghan ug nahisagol na sa karaang mga tawo nga ginatawag ug mga anak sa Dios. Ang mga anak nga babaye sa kaliwat ni Adan gipangawasa na sa karaang mga tawo nga ginatawag ug anak sa Dios, kutob sa naay mapilian nila dili gayud sila makabalibad tungod ky mga bangiitan ug inila ang mga kaliwat sa mga anak sa Dios.
Niadtong panahona daghan na ang mga tawo sa kalibotan ug maanyag ang ilang mga anak nga babaye. Nakita kini sa pipila ka langitnong mga binuhat ug gipangasawa nila ang ilang nagustohan. - Gen.6:1-2
Ang mga inilang tawo nga kaliwat sa Dios mao ang mga karaang tawo sa kalibutan, lahi-lahi ang ilang mga panagway ug gani ang uban kanila mga higante. Sumala sa nadeskobre karun sa atong mga eksperto, ang uban kanila mga tag-as ug ulo nga maoy naghari sa mga datung kanasuran sama sa Ehipto. Mga maalamon ug mga berdugo sa kayutaan. Daghang mga karaang libro ang nagsulat bahin aning kaliwata sa tawo nga atong makita karun, ug gani karaan pa ang maong libro sa kaliwat ni Adan.
Niadtong mga adlawa ug bisan pa gani sa misunod nga panahon, dihay mga higante sa kalibotan. Sila mga anak sa mga babaye nga sama nato ug sa mga langitnong binuhat. Sila mao ang mga bayani ug mga bantogang tawo sa karaang panahon. - Gen.6:4
Tungod sa pagkalyap na sa labihang kadautan sa mga tawo, nag desisyon ang Dios sa pagpapas kanila pinaagi sa dakung baha sa tibuok kalibutan. Walay naka ikyas niadto bisan pa ang mga heganti kundili ang pamilya lamang ni Noe nga kaliwat ni Adan. Ang tanang wala makasakay sa arka ni Noe nangamatay tungod ky niabot sa 5 ka bulan ang tubig wala pa nihubas ug nilapas ang tubig ug 7 ka metros sa pinakataas nga kabukiran. Mao kadto ang pinakadakung trahedya nga nahitabo sa tanang kapanahonan sa tawo. Kung aduna man gani nabuhi pa nga uban kaliwatan sila siguro nga nakapuyo na sa kawanangan.
Ang tubig milapaw ug mga pito ka metros sa tumoy sa kabukiran. 21Busa nangamatay ang tanang may kinabuhi: ang mga langgam, mga kahayopan, ang tanang gagmayng mananap ug ang tanang tawo. 22Ang tanang binuhat nga may gininhawa nga nagpuyo sa yuta nangamatay. 23Gipuo sa Ginoo ang tanang may kinabuhi sa ibabaw sa kalibotan: ang mga tawo, ang mga kahayopan, ang tanang gagmayng mananap ug mga langgam. Si Noe lamang ug ang iyang mga kauban didto sa arka ang wala mamatay. 24Ang lunop misugod paghubas human sa 150 ka adlaw. - Gen. 7:20-24
Human sa baha nahimugso ang bag-ong mga kaliwat sa linya ni Noe. Ug sila misanay ug mikuyanap sa nagkalain-laing suok sa kalibutan nga usa lamang ang inistoryahan. Ang ilang sitwasyon nahisama sa bag-ong mga binuhat kaniadto sa sinugdan. Ug sila gimanduan sa Dios sa pag sanay ug pagpuno sa kalibutan.
Sa sinugdan may usa lamang ka pinulongan sa tibuok kalibotan. Gen.11:1
Apan samtang sila nagpaingon sa lugar sa sidlakan nausob ilang mga huna-huna ug gisupak nila ang mando sa Dios. Dili sila gusto magkabulag-bulag mao nga naghimo sila ug dakung tore arun ilang timaan sa maong lugar ug maghiusa. Ug gisilutan sila sa Dios pinaage sa pagusab sa ilang sinultian arun dili sila magkasinabot. Dinhi nagsugud ang paggawas sa daghang mga sinultian ug ang mga tawo nagkatibulaag sa tanang dapit sa kalibutan.
Busa manganaog kita ug libogon ta ang ilang pinulongan aron dili sila magkasinabtanay.” 8Busa gipatibulaag sila sa Ginoo sa tibuok kalibotan ug mihunong sila pagtukod sa siyudad. 9Babel ang ngalan sa siyudad kay didto gilibog man sa Ginoo ang pinulongan sa tanang tawo ug gikan didto gipatibulaag niya sila sa tibuok kalibotan. - Gen.11:7-9
Ako nagatuo nga sa pagkanaug sa mga Dios dinhi sa yuta arun paglibog sa mga tawo sa sinultian mao ang pagsagol kanila sa nagkalain-laing kaliwatan sa dios sama sa atong mga kaliwatan karun nga Insik, Indyano, Afrikano, Filipino, ug uban pa. Daghan na ang mga sinultian ug adunay nagkalain-laing mga panagway.